Parkinson
Wat is het?
De ziekte van Parkinson, vernoemd naar de Engelse arts James Parkinson, is een aandoening waarbij specifieke zenuwcellen in de hersenen langzaam afsterven en waardoor tekorten ontstaan aan de stof (dopamine) die de bewegingen soepel moet laten verlopen.
Oorzaak
Vermoedelijk speelt erfelijkheid een beperkte rol. De combinatie van een genetisch aangeboren kwetsbaarheid met schadelijke omgevingsfactoren zou de oorzakelijke factor kunnen zijn.
Erfelijkheid
In 5-10% van de gevallen is de ziekte van Parkinson een erfelijke ziekte. Op dit moment zijn er verschillende genen bekend die de ziekte van Parkinson kunnen veroorzaken.
Andere oorzaken
Andere zaken kunnen klachten veroorzaken zoals bij een klassieke ziekte van Parkinson. Dit kan een trombose zijn, langdurig gebruik van bepaalde medicatie of bv. ook gifstoffen (bv. mangaan of koolmonoxide).
Symptomen
De ziekte begint vaak aan één zijde en blijft aan die zijde altijd het ernstigst.
De eerste verschijnselen zijn vaak subtiel: een van de armen zwaait niet mee bij het lopen, men gaat klein en kriebelig schrijven. De tremor, het beven, kan geheel afwezig zijn, wat de diagnose kan vertragen. Geleidelijk aan worden bewegen en alledaagse bezigheden steeds moeilijker.
De snelheid waarmee de ziekte voortschrijdt verschilt van patiënt tot patiënt.
Enkele kenmerken:
- Stijfheid van de ledematen
- Uitdrukkingsloos gezicht
- Beven in rust
- Verstoorde houding en verstoorde houdingsreflexen
- Moeilijk slikken of spreken
- Depressie en psychose
- Vermoeidheid
- Geheugenklachten
- ...
Diagnose
De diagnose wordt gesteld door een neuroloog op basis van de klinische verschijnselen bij onderzoek in de consultatie.
Aanvullend onderzoek kan zinvol zijn, vnl om andere oorzaken uit te sluiten, vaak met een CT of MRI-scan.
De diagnose wordt vaak bevestigd door een goede reactie op levodopa, die de ontbrekende stof dopamine kan vervangen.
Behandeling
Er bestaat nog geen behandeling waarvan bewezen is dat ze de ziekte tot staan brengt. Alleen symptoombestrijding is mogelijk, wat voor de kwaliteit van het leven van de patiënt heel belangrijk is.
Er bestaan verschillende medicamenteuze behandeling, maar bv. bij jonge patiënten wordt ook gebruik gemaakt van diepe hersenstimulatie, dit in het geval medicatie onvoldoende soelaas brengt.